मंगळवार, २६ नोव्हेंबर, २०२४

" संसारात तुझा जोडीदार कसा असेल, त्याची तुला साथ मिळेल कीं नाही? ."

"    संसारात तुझा जोडीदार कसा असेल, त्याची तुला साथ मिळेल कीं नाही?    ." 

                           000o000


          "कोमलतेत ताकद असते " ती ही अशी. पावसाचं पाणी तर आकाशातून पडत. माती वाहून जाते, नंद्याना पूर येतात. भलेभले खडक झिजतात. पाणी वाहतच राहतं. फुलही पाण्यासारखीच कोमल असतात. एक दगड भिरकावला तर दहा -बारा फुल खाली पडतात. ज्या दगडामुळे फुल वेचायला मिळाली तो दगड कोणी घरी आणत नाही. आपण फुलंच आणतो. ती कोमेजतात. पण एवढ्याशा आयुष्यात तुम्हाला सुगंधच देतात. फुलांचं आयुष्यच अल्प. पाण्यामध्ये सामर्थ्य कुठून येत, ह्याचा विचार केल्यास कळेल कीं त्यामागे सातत्य असत. प्रवाहात एखादा खडक आला तर पाणी त्याच्याशी झुंज देत बसत नाही, थांबत नाही, स्वतःची वाट शोधून बाजूने निधून जात. ह्या वाहण्यात सातत्य असल्यामुळेच खडक हळूहळू लहान होत जातो आणि प्रवाह रुंदावत जातो. सातत्य म्हणजे काळ. काळचं सामर्थ्य मोजता येणार नाही. अशा जबरदस्त शक्तीची साथ एवढ्याशा दिसणाऱ्या जलधारेच्या पाठीशी असते. तुझ्या संसारात तुझा जोडीदार कसा असेल, त्याची तुला साथ मिळेल कीं नाही, दोघांच्या संवेदना एकरूप होतील कीं भिन्न असतील ते सांगता येणं अशक्य आहे. लग्नाची आमंत्रणपत्रिका म्हणजे संपूर्ण संसाराच चित्र नव्हे. मंगलपत्रिकेतले शब्द वर्षानुवर्षे तसेच राहतात. त्यांचा दगड होतो. संसारातील शब्द रोज बदलत जातात. कोणतेही शब्द ऐकावे लागले तरी जर त्या स्त्रीजवळ त्या शब्दांच रूपांतर गीतात करायच सामर्थ असेल, तर तिला मी जलधाराच म्हणेन. साथीदाराला सुधारण्याच्या खटाटोपात पडू नकोस. त्याच्या दृष्टिकोनातून त्याच वागण योग्यच असत. तिथे डोके आपटत बसण्यापेक्षा त्याला वळसा देऊन पुढे जाण चांगलं. जलधारा हो. वाहत राहा.


वपूर्झा /181-182/Surendra /26112024


सोमवार, २५ नोव्हेंबर, २०२४

" योग्य वेळेची वाट पहा " असं म्हणणं काय किंवा पेशन्टला डॉक्टरांनी " वेट अँड वॉच " म्हणणं काय, सारखाच! ."

"  योग्य वेळेची वाट पहा " असं म्हणणं काय किंवा पेशन्टला डॉक्टरांनी " वेट अँड वॉच " म्हणणं काय, सारखाच!       ." 

                           000o000

          काहींना काही अपेक्षा बाळगून जी माणसं गुरु शोधतात, त्या सगळ्यांना "निरपेक्षेत आनंद आहे " हा सल्ला कसा मानवेल? साध्या नोकरीतही, शुद्ध व्यावहारिक पातळीवर, आपल्या जवळ पात्रता आहे अशा माणसांना प्रमोशनच हवं असत. ती निव्वळ व्याहारिक गरज नसते. आपल्या शिक्षणाच यथायोग्य मूल्यमापन व्हावं आणि त्या शिक्षणाचा गौरव व्हावा ही रास्त मागणी असते. नोकरीतल्या प्रथेप्रमाणे " सिनियरिटी " साठी थांबायची पाळी आली म्हणजे, एक्सप्रेस गाड्यांनी यार्डात पडून राहायचं आणि मालगाडयांनी पूढे जायचं, हे शल्य सोसत नाही. काही काही डब्यातून तर मालही नसतो, तरी ते खडखडत पुढे जातात आणि लायक माणसांना रखडवतात. रिकामा डबा आपल्या हिमतीवर कुठलाच प्रवास करू शकत नाही. हे डबे कुणाच्या ना कुणाच्या कृपेवरच पुढे होतात. लायकमाणसाने कितीही दरवाजे ठोठावले तरीही आतली कडी निघतं नाही. बंद दरवाज्यांची एकजूट झटकन होते. कारण त्या दरवाज्यांच्या पल्याड भ्याड माणसांची धरं असतात. उघडा दरवाजा सगळ्यांचच स्वागत करतो. नोकरीं करणाऱ्या माणसाचं सत्तर टक्के आयुष्य उघड्या दरवाज्याच्या शोधामध्ये जात. बंद दरवाज्यांना दार ठोठावणाऱ्याची लायकी किंवा योग्यता कशी कळणार? अशा माणसांना ज्याप्रमाणे वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी " माझं लक्ष आहे. योग्य वेळेची वाट पहा " असं म्हणणं काय किंवा पेशन्टला डॉक्टरांनी " वेट अँड वॉच " म्हणणं काय, सारखाच!

वपूर्झा /188/Surendra /25112024


रविवार, २४ नोव्हेंबर, २०२४

" सदेह अस्तित्वाच ओझं ."

"    सदेह अस्तित्वाच ओझं   ." 



          मरण म्हणजे तिरडीवरून नेऊन स्मशानात जाळण, तेराव करून मोकळ होणं असं नाही. ती एक कृती झाली. तुमच्या आक्रोशाची नोंद न घेतली जाण ----हे मरण. अशी किती प्रेत किती परिवारात एका बाजूला पडून असतील, हे प्रत्येकाने पाहावं. त्या मरणाचा प्रत्यय perfectionist ला आला, म्हणजे आपल्या सदेह अस्तित्वाच ओझंही परिवारावर टाकू नये, असं वाटून विचारवंत जीव देत असावेत.

वपूर्झा /188/Surendra /24112024(2)


शनिवार, २३ नोव्हेंबर, २०२४

" राष्ट्रात विचारांचं पीक कस उगवणार? ." आता त्या दिशेने वाटचाल होईल ही आशा.

" राष्ट्रात विचारांचं पीक कस उगवणार?  ." आता त्या दिशेने वाटचाल होईल ही आशा.

          आज संततिनियमनांचं पालन करणारा फक्त बुद्धिजीवी वर्ग आहे. झोपडपट्टीत झुरळ परवडली एवढी पैदास आहे. मुलांचं संगोपन ही बाळंतपणापेक्षा खडतर गोष्ट आहे. ते तप आहे. अपत्याला किमान " रोटी, कपडा, मकान " द्यायला पालक जबाबदार आहेत. हे निर्बुद्ध समाजाला पटवणार सरकार स्वातंत्र्य मिळाल्या पासून देशाला लाभलंच नाही. आपण जसे उघड्यावर, रस्त्यावर झोपतो, तशी आपली असंख्य पोर झोपतील, अशा समाजात, राष्ट्रात विचारांचं पीक कस उगवणार? 

          ध्रुतराष्ट्र जरी आंधळा होता, तरी त्याच्या प्रजेला डोळे होते. इथं कोट्यावधी ध्रुतराष्ट्रावर राज्य करायचं आहे, म्हणजे किती डोळस राज्यकर्ता हवा हे सांगायला हवं का? जन्मान्ध परवडला. सत्ताचं पेलण अशक्य असत. 

वपूर्झा /189/Surendra /24112024


" वृत्ती असली कीं वेळ काढता येतो."

" वृत्ती असली कीं वेळ काढता येतो." 


          एकदा एका प्रश्नाला एक उत्तर दिल कीं संपलं. पण उत्तर मिळालं तरी समाधान मिळत असं नाही. महाभारत, गीता दूर राहू दे. आज तुम्ही आम्ही काय करतो? घरातली एखादी व्यक्ती दीर्घ काळ आजारी असते, तेव्हा आपण वेगळं काय करतो? डॉक्टरांना आपण तेच तेच प्रश्न विचारतो. " Wait and watch " ह्या त्यांच्या उत्तराने आपलं समाधान होत का? संसारातला साथीदार जेव्हा अचानक किंवा दीर्घ आजाराने जातो, तेव्हा त्यांचं आयुष्य संपत आणि मागे राहतो, त्याचा संसार संपतो. त्या अपुऱ्या संसाराची तूट कोणत्या तरी मार्गाने भरून काढण्याची तो केविलवाणी धडपड करतो. "हल्ली आई किंवा बाबा विचित्र वागतात "-- हेच सतत स्वतःच्या संसारात मग्न असलेली मुलं बोलतात. भरून न येणाऱ्या खड्ड्यात आपला बाप किंवा आई जखमी होऊन पडली आहे, हे ते लवकर विसरतात. विधवा आई किंवा विधुर बापाच मानसिक दुःख तर विसराच, पण त्यांच्या शारीरिक व्याधीच नेमक स्वरूप जाणून घ्यायलाही त्यांना सवड नसते. शंका उपस्थित करण्याचं किंवा प्रश्न विचारण्याचा काम काही सेकंदाच असत. प्रश्न निवारण्यासाठी वृत्ती लागते. वृत्ती असली कीं वेळ काढता येतो.

 


वपूर्झा /190/Surendra /23112024


शुक्रवार, २२ नोव्हेंबर, २०२४

" स्त्री " वपूर्झा / 192/Surendra /22112024

"    स्त्री     "


          जगामध्ये स्त्रियांइतक मत्सरी कुणी नसत, असं समाज जातायेता मानत आलाय. हे जितक्या प्रमाणात खरं आहे तितक्याच प्रमाणात तिच्याइतकी सहनशक्तीही पुरुषांजवळ नसते हेही खरं आहे. स्त्री चिवटही असते अन लवचिकही असते. जेवढी नाजूक तेवढी कठोर. जितकी भावनांशील तितकीच उग्र. अन्याय सहन करण्याची तिचाजवळ अफाट ताकद असते. परिवारात आणि समाजात वावरतांना, ज्या अन्यायांना तिला तोड द्यावं लागत तशा अन्यायांना पुरुष सामोरे जाऊ शकणार नाहीत. तिला निसर्गाने अशी धडवलेली आहे, म्हणूनच ती    बाळंतपणाच्या यातनांना सामोरी जाऊ शकते. बाळंतपण हे जस एका जीवाचा जीवनारंभ असतो तसाच कधी कधी तो जन्मदात्रीचा अंतही असतो. मरणाच्या उंबऱ्याला स्पर्श करून मागे येण्याचं सामर्थ्य पुरुषांजवळ असत का?


वपूर्झा / 192/Surendra /22112024


बुधवार, २० नोव्हेंबर, २०२४

" सोळावं वय धोक्याचं नाही. "

" सोळावं वय धोक्याचं नाही. " 

          सोळावं वय धोक्याचं नाही. ते वय असत चैतन्याचं. सगळ्या जगावर लोभावणार. जास्तीत जास्त निसर्गाजवळ राहणार. झाड, फुल, झरे, डोंगर, आकाश सगळीकडे झेपावणारे ते वय. बुद्धी आणि तर्क तात्पुरतं बाजूला ठेवणार. ते निखळ चैतन्य असत. म्हणून स्वतःच्या अस्तित्वापासून ते सगळ्या विश्वावर लट्टू असत. अंतरभाय्य  प्रेमाच्या त्या राज्यात बुद्धीला जागा नाही. म्हणूनच कोण कुणाला का आवडतो ह्यावर उत्तर नाही. 

वपूर्झा /Surendra /20112024